Kenmerken van wespen

Limonadewespen– de gewone wesp ( Paravespula vulgaris L.)

– de Duitse wesp (Paravespula germanica F.)

Familie : plooivleugeligen (Vespidae)
Orde : vliesvleugeligen (Hymenoptera)

Algemeen

  • Behoren tot de sociaal levende insecten
  • De gewone wesp en de Duitse wesp komen in de zomer het meest voor in Nederland, vooral op zandgronden
  • De gewone wesp en de Duitse wesp komen het meest voor in Europa
  • De werksters van de gewone wesp en de Duitse wesp zijn moeilijk te onderscheiden; de koninginnen verschillen in hun geel met zwarte tekening
  • Een goed ontwikkeld wespenvolk bestaat uit 5.000 of meer wespen

Uiterlijk

Koningin gewone wesp
Koningin gewone wesp
  • Karakteristieke gele en zwarte dwarstekening op achterlijf
  • De koningin lijkt op de werksters maar is forser (koninginnen van Duitse wesp en gewone wesp ca. 20 mm lang,werksters ca. 10-15 mm lang)
  • Mannetjes (darren) van de Duitse wesp en de gewone wesp zijn ca. 15 mm lang en hebben langere voelsprieten (antennen) dan de koninginnen en werksters
  • De larven zijn wit en pootloos
  • Op de zijkanten van de wespenkop bevinden zich grote langwerpige facetogen met aan de bovenzijde van de kop een drietal bijogen
  • 2 stevige zijwaarts bewegende kaken (mandibels) met daaronder monddelen, waarmee de wesp kan likken en zuigen
  • 2 paar doorzichtige vleugels
  • Overgang van borststuk naar achterlijf sterk ingesnoerd (“wespentaille”).

Ontwikkeling

  • Volledige gedaanteverwisseling
  • Jonge koningin zet ca. eind april eitjes af in eicellen van het door haar gebouwde begin van het nest
  • De eitjes komen uit een opening aan de basis van de legboor (angel) duur van ei tot volwassen dier 3 tot 5 weken, de eerste werksters eind mei
  • Werksters verzorgen verder het broed in het nest en de nestbouw
  • Levensduur werksters 6 tot 7 weken
  • Mannetjes komen uit onbevruchte eieren

Schade

  • Limonadewespen kunnen hinderlijk zijn indien de invliegopening(en) of het nest zich in de buurt van mens en huisdier bevinden, alsmede op plaatsen waar aantrekkelijk voedsel voor wespen aanwezig is (bakkerijen, fruitbewaarplaatsen en boomgaarden, bij open vuilcontainers e.d.)
  • Kunnen pijnlijke (bij uitzondering gevaarlijke) steken toebrengen indien het nest dreigt te worden verstoord of als wespen in het nauw worden gedreven
  • Het wapen is de zich aan het uiteinde van het achterlichaam bevindende angel (legboor) die verbonden is met een tweetal gifklieren; met de angel kan een wesp meermalen een steek toebrengen, zij verliest haar angel niet.
  • De angel wordt hoofdzakelijk gebruikt om zo nodig prooidieren te doden, alhoewel een wesp de meeste prooien doodt met haar stevige kaken
  • Een wespensteek is in de meeste gevallen ongevaarlijk, tenzij het gif direct in een ader is gekomen of als men overgevoelig is voor de giftige stoffen; steken in de mond of nek kunnen opgezwollen slijmvliezen of zelfs ademhalingsmoeilijkheden veroorzaken.
  • Wordt een persoon of dier na een wespensteek bleek,onpasselijk of duizelig, dan dient men snel naar het ziekenhuis  / dierenarts te gaan

EHBO

  • Op gestoken plaats antihistamine zalf (bij apotheek verkrijgbaar)salmiakspiritus, alcohol of koude omslagen
  • “Afterbite”bevat 3,5% ammonia. Met een pen wordt de plaats van de steek aangestipt

Nut

  • De gewone wesp en de Duitse wesp vangen en consumeren erg veel lastige en schadelijke insecten, vooral kamervliegen en steekmuggen; er zijn waarnemingen gedaan, dat een populatie van 400 wespen per dag 3.000 gevangen prooidieren naar het nest bracht
  • Wespen nemen deel aan het bestuiven van bloemen

Wering/preventie

  • Horren voor open ramen, deuren en fijnmazig gaas voor ventilatieopeningen
  • Gesloten vuilcontainers, afvalemmers, e.d.
  • Zoveel mogelijk voorkomen dat er zich voor wespen aantrekkelijk voedsel nabij woon, werk- en verblijfplaatsen van mens en dier bevindt (valfruit rapen, voorzorgen bij picknicken e.d.)
  • Indien men de ervaring heeft dat wespen graag hun nesten op een bepaalde plaats in huis bouwen, kan men in de winter of het vroege voorjaar weringmaatregelen nemen door het dichten van kieren en naden of plaatselijk fijnmazig gaas aanbrengen, bijenbekjes

Bestrijding

  • Alleen indien de populatie gevaar oplevert
  • Nooit invliegopeningen dichten; kans is groot dat de wespen dan massaal het huis binnenkomen